જો તમે કલાકો સુધી કાનમાં ઈયરફોન અને હેડફોન લગાવતા રહો છો તો સાવધાન થઈ જાવ કારણ કે તેનાથી તમારી સાંભળવાની ક્ષમતા ઘટી જશે અને તમે બહુ જલ્દી બહેરા થઈ શકો છો. કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે આ અંગે ચેતવણી આપી છે. સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે આ અંગે તમામ રાજ્યોને પત્ર જારી કર્યો છે. સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયની આ ચેતવણી ખાસ કરીને યુવાનો માટે છે કારણ કે તેઓ જ તેનો સૌથી વધુ ઉપયોગ કરે છે. આરોગ્ય મંત્રાલયે રાજ્યો અને મેડિકલ કોલેજોને તેના લાંબા સમય સુધી ઉપયોગ સામે જાગૃતિ ફેલાવવા જણાવ્યું છે.

ડાયરેક્ટર જનરલ ઑફ હેલ્થ સર્વિસ પ્રોફેસર ડૉ. અતુલ ગોયલે પણ બાળકો માટે સ્ક્રીન ટાઈમ મર્યાદિત કરવાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો છે. તેમણે કહ્યું કે મોબાઈલ સતત જોવાથી મગજના જ્ઞાનાત્મક વિકાસમાં વિલંબ થઈ શકે છે, જે સામાજિક ક્રિયાપ્રતિક્રિયા અને સંચારને અસર કરી શકે છે. પ્રોફેસર ગોયલે જણાવ્યું હતું કે લોકોએ 50 ડેસિબલથી વધુના ધ્વનિ સ્તરવાળા ઓડિયો ઉપકરણોનો ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ પરંતુ દિવસમાં બે કલાકથી વધુ સમય માટે ઑડિયો ઉપકરણોનો ઉપયોગ મર્યાદિત કરવો જોઈએ અને સાંભળવાના સત્ર દરમિયાન વિરામ લેવો જોઈએ.

DGHSનો ઈયરફોન અને સ્ક્રીનટાઇમને લઈ દરેક રાજ્યને પત્ર

DGHSએ ઈયરફોન અને સ્ક્રીનટાઇમને લઈ દરેક રાજ્યને પત્ર લખ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે જો શક્ય હોય તો, સારી રીતે ફિટિંગ અથવા અવાજને રદ કરતા હેડફોનોનો ઉપયોગ કરો જેથી ઓડિયો ધીમા અવાજે વગાડી શકાય. ડો.ગોયલે સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ ઓછો કરવા તેમજ સ્ક્રીન ટાઇમ ઓછો કરવા પણ કહ્યું છે. ઉપરાંત બાળકોને ઓનલાઈન ગેમિંગના સંપર્કમાં ન આવવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. સાર્વજનિક કાર્યક્રમોનો ઉલ્લેખ કરતાં ડૉ. ગોયલે કહ્યું કે રાજ્યોએ એ સુનિશ્ચિત કરવું જોઈએ કે સ્થળોએ મહત્તમ સરેરાશ અવાજનું સ્તર 100 ડેસિબલથી વધુ ન હોય. DGHSએ 20 ફેબ્રુઆરીએ આ પત્ર જારી કર્યો હતો.

DGHSના પત્રમાં શું કહેવાયું છે?

આ પત્રમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ એક મહત્વપૂર્ણ મુદ્દો છે પરંતુ તેને ઘણી વખત નજરઅંદાજ કરવામાં આવે છે. ઈયરફોન અને હેડફોનના સતત અને લાંબા સમય સુધી ઉપયોગથી સાંભળવાની સમસ્યા થઈ શકે છે. યુવાનો તેના વધુ વ્યસની છે અને તેની અસર તેમના પર જ થશે. તાજેતરના અભ્યાસોએ બતાવ્યું છે કે ઇયરફોન અને હેડફોનોના લાંબા સમય સુધી ઉપયોગથી સાંભળવાની ક્ષમતાને ઉલટાવી શકાય તેવું નુકસાન થઈ શકે છે.

શ્રવણશક્તિ કાયમી ધોરણે નષ્ટ થઈ શકે છે

એકવાર સાંભળવાની સમસ્યા થાય, તો તેનો ઇલાજ મુશ્કેલ બની શકે છે. લાંબા સમય સુધી ઇયરફોન અને હેડફોનનો ઉપયોગ કરવાની પ્રક્રિયા ડિપ્રેશન તરફ દોરી શકે છે, જે ક્યારેય પુનઃપ્રાપ્ત થઈ શકતી નથી. એકવાર શ્રવણશક્તિ કાયમી ધોરણે ક્ષતિગ્રસ્ત થઈ જાય પછી, શ્રવણ સાધન અથવા કોક્લીયર ઈમ્પ્લાન્ટ દ્વારા સામાન્ય સુનાવણી ક્યારેય પુનઃસ્થાપિત કરી શકાતી નથી.