આપણે સારા સ્વાસ્થ્ય માટે પ્રોટીનયુક્ત આહારનું સેવન કરતા હોઈએ છીએ. આપણા શરીર માટે પ્રોટીન વધુ જરૂરી આવશ્યક પોષક તત્વ છે. શરીરમાં પ્રોટીનની ઉણપ દૂર કરવા નિષ્ણાતો દ્વારા નિશ્ચિત ખાદ્યપદાર્થનું સેવન કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. માંસ, માછલી, સીફૂડ, ઈંડા, ડેરી ઉત્પાદનો, કઠોળ, કઠોળ, બદામ, બીજ અને સોયા જેવા ઉત્પાદનો પ્રોટીનના સારા સ્ત્રોત માનવામાં આવે છે. અનેક ગંભીર બીમારીઓ સામે પ્રોટીનનું સેવન સારું રક્ષણ આપે છે. પરંતુ આ જ પ્રોટીન કેટલીક વખત શરીરના સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક બને છે.

પ્રોટીન સામાન્ય રીતે શરીર માટે ખૂબ જ આવશ્યક છે, અને યોગ્ય માત્રામાં લેવાય તો તે નુક્સાનકારક નથી. પરંતુ અત્યંત વધુ માત્રામાં પ્રોટીન લેવું કેટલાક આરોગ્ય સંબંધી જોખમો ઊભા કરી શકે છે. કેટલાક રોગોમાં, ઉચ્ચ પ્રોટીન ખોરાક લેવાથી તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે નુકસાનકારક બની શકે છે.આવો, આપણે જાણીએ કે કયા લોકોએ ઉચ્ચ પ્રોટીન ખોરાક લેવાનું ટાળવું જોઈએ.

આ રોગોમાં ઉચ્ચ પ્રોટીન નુકસાનકારક

કિડની રોગ: જો તમને કિડની રોગ હોય, તો તમારા શરીરને પ્રોટીનને યોગ્ય રીતે પ્રોસેસ કરવામાં મુશ્કેલી પડી શકે છે. વધુ પડતું પ્રોટીન કિડની પર ભાર મૂકી શકે છે, જે સ્થિતિ વધુ ખરાબ કરી શકે છે.

યુરિક એસિડ: જે લોકોમાં યુરિક એસિડનું સ્તર વધે છે, તેમના માટે ઉચ્ચ પ્રોટીન આહાર યુરિક એસિડનું સ્તર વધુ વધારી શકે છે. યુરિક એસિડ એ એક પદાર્થ છે જે તમારા શરીરમાં પ્યુરિનના ભંગાણથી બને છે, અને ઉચ્ચ પ્રોટીન ખોરાક, ખાસ કરીને લાલ માંસ અને સીફૂડમાં પ્યુરિનનું પ્રમાણ વધુ હોય છે. જો તમારા યુરિક એસિડનું સ્તર પહેલાથી જ વધારે છે, તો પ્યુરિનથી ભરપૂર ખોરાક લેવાથી ગાઉટ અને કિડનીમાં પથરી જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.

ડાયાબિટીસ : ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકોમાં, ઉચ્ચ પ્રોટીન આહાર બ્લડ સુગરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે, પરંતુ જો તેમને કિડની રોગ અથવા નેફ્રોપથી હોય તો તે હાનિકારક હોઈ શકે છે.

જો તમે કોઈ ચોક્કસ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાથી પીડાઈ રહ્યા છો, તો તમારા આહારમાં પ્રોટીનની માત્રા વિશે તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે. તમારી ચોક્કસ જરૂરિયાતો માટે યોગ્ય માત્રામાં પ્રોટીન લેવા અંગે તેઓ તમને વ્યક્તિગત સલાહ આપી શકે છે. જો કોઈને પહેલેથી જ કિડની સંબંધિત તકલીફ હોય ત્યારે એનિમલ સોર્સમાંથી લેવાતું પ્રોટીન નુકસાન કરી શકે છે.

વધુ પ્રોટીનથી થાય છે આ સમસ્યા

ડિહાઇડ્રેશન:શરીર વધારે નાઈટ્રોજન ટોક્સિન્સ દૂર કરવા માટે વધારે પાણીની જરૂર પડે છે, જેના કારણે ડિહાઇડ્રેશન થઈ શકે છે.

પાચનતંત્રમાં તકલીફ: વધારે પ્રોટીનથી કબજિયાત અથવા પાચનમાં સમસ્યા થઈ શકે છે, ખાસ કરીને જો ફાઈબરનું સેવન ઓછું હોય.

હાડકાંની તાકાતમાં ઘટાડો (અવકાશમાં): કેટલાક અભ્યાસ મુજબ, વધુ પ્રોટીન Especially animal protein, ક્યારેક કેલ્શિયમ ની ખોટ તરફ દોરી શકે છે, જે હાડકાંના આરોગ્ય માટે ખતરનાક થઈ શકે છે.

હાર્ટ ડિસીઝ અને કોલેસ્ટરોલ: animal-based protein (જેમ કે રેડ મીટ) વધુ લેવાથી સેચ્યુરેટેડ ફેટ પણ વધે છે, જે હૃદયના રોગનું જોખમ વધારી શકે છે.

શરીરમાં કેટલું પ્રોટીન હોવું જોઈએ

આપણા શરીર માટે સામાન્ય રીતે પ્રોટીન કેટલું લેવું તે વજન અને વય પર આધારિત હોય છે. છતાં આપણા શરીરમાં સામાન્ય પ્રોટીનની માત્રા અંદાજે બોડિવેઇટ મુજબ 0.8 ગ્રામ પ્રતિ કિલો હોવી જોઈએ. તેમજ જે લોકો ખેલાડી છે એટલે કે રમતગમત સાથે સંકળાયેલા છે અને કસરત કરતા હોય તેમના માટે 1.2-2.0 ગ્રામ/કિલો અને બોડીબિલ્ડિંગ કે વેઇટ ટ્રેનિંગ માટે: 2.0 ગ્રામ સુધી પ્રોટીન શરીરમાં હોવું જોઈએ. પ્રોટીનયુક્ત ખોરાક સ્વાસ્થ્યમાં લાભ આપે છે પરંતુ જરૂર કરતા વધુ પ્રોટીન સ્વાસ્થ્યને ગંભીર નુકસાન કરી શકે છે.