કેટલાક લોકો ઓછું બોલે છે, પણ તેમનું કામ ઘણું બધું કહી જાય છે. કેટલાક કલાકારો એવા હોય છે જે કોઈ પણ પ્રકારની ધામધૂમ વગર ફક્ત પોતાના અભિનયથી જાદુ સર્જે છે. તેમનો અભિનય એવો હોય છે કે ફિલ્મ પૂરી થયા પછી પણ તેમનું પાત્ર મનમાં રહે છે. પંકજ કપૂર તેમાંથી એક છે. હા, એ જ પંકજ કપૂર જેમને જનરેશન ઝેડ શાહિદ કપૂરના પિતા તરીકે ઓળખે છે, જ્યારે પાછલી પેઢીમાં તેઓ 'દીપાંકર રોય', 'કરમચંદ' અને 'મુસદ્દીલાલ' જેવા યાદગાર પાત્રો માટે જાણીતા છે. આજે, પંકજ કપૂરના જન્મદિવસના ખાસ પ્રસંગે, ચાલો તેમના જીવન પર નજીકથી નજર કરીએ- પંકજ કપૂરનો જન્મ 29 મે, 1954 ના રોજ પંજાબના લુધિયાણામાં થયો હતો. તેમના પિતા કોલેજના પ્રિન્સિપાલ અને અંગ્રેજીના પ્રોફેસર હતા. ઘરનું વાતાવરણ અભ્યાસપૂર્ણ અને સાહિત્યિક હતું. આ વાતાવરણમાં જ પંકજ કપૂરમાં કલા અને સંસ્કૃતિનાં બીજ રોપાયાં હતાં. જ્યારે ૧૮ વર્ષની ઉંમરે પંકજ કપૂરે પોતાના પરિવારને કહ્યું કે તે એક્ટર બનવા માંગે છે, ત્યારે તેમની માતા રડવા લાગી, જ્યારે તેમના પિતા આનંદ પ્રકાશ કપૂરે આ વાત પર ગર્વ વ્યક્ત કર્યો. પિતાએ પંકજને NSDમાંથી એક્ટિંગનીઔપચારિક તાલીમ લેવાની સલાહ આપી. FTII માં રિજેક્ટ થયા, NSDમાં સિલેક્ટ થયા પિતાની સલાહ પર, પંકજ કપૂરે એક્ટિંગમાં કારકિર્દી બનાવવા માટે ફિલ્મ એન્ડ ટેલિવિઝન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઇન્ડિયા (FTII) અને નેશનલ સ્કૂલ ઓફ ડ્રામા (NSD) માં અરજી કરી. સ્ક્રીન ટેસ્ટ દરમિયાન FTII દ્વારા તેમને રિજેક્ટ કરવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ NSD માં તેમની પસંદગી થઈ ગઈ હતી. નાટકો દ્વારા 'ગાંધી' ફિલ્મ મળવામાં મદદ મળી અભ્યાસની સાથે સાથે તેમણે થિયેટર કરવાનું પણ શરૂ રાખ્યું. અભ્યાસ

પૂર્ણ કર્યા પછી, તેમણે NSD ની રેપર્ટરી કંપનીમાં કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. પંકજ કપૂરને ફિલ્મ જગતમાં મોટો બ્રેક હોલિવૂડના દિગ્દર્શક રિચાર્ડ એટનબરો દ્વારા મળ્યો. ખરેખર, પંકજ કપૂર 'ચીફ મિનિસ્ટર' નામના નાટકમાં અભિનય કરી રહ્યા હતા. આમાં તેમણે મુખ્યમંત્રીના સચિવની ભૂમિકા ભજવી હતી. 'ગાંધી' ફિલ્મના દિગ્દર્શક રિચાર્ડ એટનબરોને નાટકમાં પંકજનો અભિનય એટલો બધો ગમ્યો કે તેમણે તેમને ગાંધીજીના બીજા સચિવ પ્યારેલાલ નાયરની ભૂમિકા ઓફર કરી. પંકજનું માનવું હતું કે તે પ્યારેલાલ નાયર જેવા દેખાતા હતા. કદાચ આ જ કારણસર તેમને બોલાવવામાં આવ્યા હતા. ગાંધી ફિલ્મના કારણે પંકજ કપૂરને નોકરીમાંથી કાઢી મૂકવામાં આવ્યા હતા તે સમયે, ફિલ્મ 'ગાંધી'ના મુખ્ય એક્ટર માટે ડબિંગ આર્ટિસ્ટની શોધ પણ ચાલી રહી હતી. કોઈએ પંકજને કહ્યું કે કદાચ તેના ઓડિશન નટરાજ સ્ટુડિયોમાં થઈ રહ્યા છે. પંકજ કામ શોધી રહ્યા હતા, તેથી તે પણ ત્યાં ગયા. તેમણે શેક્સપિયરના બે અંગ્રેજી સંવાદો બોલતા પોતાનો અવાજ રેકોર્ડ કર્યો. તે એટનબરોને બતાવવા માાગતા હતા કે તે શિક્ષિત છે અને થિયેટર જાણે છે. આ પછી તેમને શોર્ટલિસ્ટ કરવામાં આવ્યા. પછી તેમને બીઆર સ્ટુડિયોમાં બોલાવવામાં આવ્યા. ત્યાં તેમને ગાંધીજીના ઉપવાસના એક મુશ્કેલ દૃશ્યનું ડબિંગ કરવાનું કહેવામાં આવ્યું. આમાં, ગાંધીજી ખૂબ જ નીચા અવાજમાં બોલે છે. પંકજે તે દૃશ્ય અંગ્રેજીમાં ડબ કર્યું. એટનબરોએ સાંભળ્યું અને તરત જ તેમને પસંદ કર્યા. આ પછી પંકજે ગાંધી ફિલ્મનું ડબિંગ શરૂ કર્યું. તે દરરોજ 11 કલાક ડબ કરતા હતા. જોકે, ફિલ્મ 'ગાંધી' માં કામ કરવાને કારણે પંકજ કપૂરે NSD માંથી નોકરી ગુમાવવી પડી. જે બાદ પંકજ કપૂર મુંબઈ તરફ વળ્યા. ફિલ્મ 'ગાંધી' પછી, પંકજ કપૂરે

સમાંતર સિનેમાના ફિલ્મ નિર્માતા શ્યામ બેનેગલની 'મંડી' અને 'આરોહન', કુંદન શાહની 'જાને ભી દો યારો', સઈદ અખ્તર મિર્ઝાની 'મોહન જોશી હાજીર હો', મૃણાલ સેનની 'ખંડહર' અને વિધુ વિનોદ ચોપરાની 'ખામોશી' જેવી ઉત્તમ ફિલ્મોમાં કામ કર્યું હતું. 32 વર્ષના પંકજ કપૂર 28 વર્ષની અમૃતા સિંહના પિતા બન્યા 'ચમેલી કી શાદી' ફિલ્મમાં તેમણે સામાન્ય માણસની માસૂમિયત અને સત્ય બતાવ્યું. ખાસ વાત એ હતી કે જ્યારે તેઓ 32 વર્ષના હતા, ત્યારે તેમણે 'ચમેલી કી શાદી'માં અમૃતા સિંહના પિતાની ભૂમિકા ભજવી હતી, જે તેમનાથી ચાર વર્ષ નાનીા હતી. ભલે પંકજ કપૂર ખૂબ સારી ફિલ્મો કરી રહ્યા હતા, પણ છતાં તેઓ આ ફિલ્મોમાંથી પોતાની આર્થિક જરૂરિયાતો પૂરી કરી શકતા ન હતા. આર્થિક સંકડામણના કારણે તેમણે ટીવી ઉદ્યોગમાં પ્રવેશ કર્યો 1985માં તેઓ ટેલિવિઝન તરફ વળ્યા. જોકે શરૂઆતમાં તે ટીવીમાં કામ કરવા માગતા ન હતા. જ્યારે તેમને 'કરમચંદ' સીરિયલ ઓફર કરવામાં આવી ત્યારે તેમણે ના પાડી દીધી, પરંતુ પંકજ કપૂરે પછીથી ફરીથી તેમાં કામ કર્યું. પંકજ કપૂરે એક ઇન્ટરવ્યૂમાં ટેલિવિઝન પસંદ કરવાનું કારણ સમજાવતા કહ્યું, 'મુદ્દો અસ્તિત્વ ટકાવી રાખવાનો હતો, કારણ કે અમે જે ફિલ્મોમાં કામ કરી રહ્યા હતા તેમાં વધારે પૈસા નહોતા, અમને ફક્ત કામ કરવાની તક મળી રહી હતી. ટેલિવિઝન આવા સમયે શરૂ થયું હતું. મને 'કરમચંદ' નામની સિરિયલ ઓફર કરવામાં આવી હતી, પરંતુ શરૂઆતમાં મેં ના પાડી દીધી. મને લાગ્યું કે હું ટીવી કરવા માગતો નથી.' જોકે, પંકજ કપૂરની આર્થિક સ્થિતિએ તેમને વિચારવા માટે મજબૂર કર્યા. તેમણે કહ્યું, 'જ્યારે મને ખ્યાલ આવ્યો કે મારી પાસે ખાવા માટે પૈસા નથી

અને જીવવું મુશ્કેલ બની રહ્યું છે, ત્યારે મેં વિચાર્યું કે ચાલો સ્ક્રિપ્ટ જોઈએ.' પંકજ કપૂરે કહ્યું હતું કે 'કરમચંદ' કરવું તેમના માટે 'છૂપા આશીર્વાદ' સાબિત થયું. તે સમયની ફિલ્મોમાં તેમને મળેલા રોલ ખૂબ જ મર્યાદિત હતા. તેમને હીરોના મિત્ર, હિરોઈનના ભાઈ અથવા તો નાના ખલનાયકના રોલ મળતા. ટેલિવિઝન એક મોટા માધ્યમ તરીકે ઊભરી આવ્યું, જેના કારણે તેમને ઘણી યાદગાર ભૂમિકાઓ ભજવવાની તક મળી. નોંધનીય છે કે, તેમને 'કરમચંદ' સીરિયલથી ઘણી ઓળખ મળી હતી. જ્યારે ઘણા લોકો ગાજર લઈને પંકજ કપૂર પાસે પહોંચ્યા એક્ટર શાહિદ કપૂરે મિડ-ડેને આપેલા એક ઇન્ટરવ્યૂમાં તેના પિતા પંકજ કપૂરની ટીવી લોકપ્રિયતા વિશે જણાવ્યું હતું કે જ્યારે તે તેની માતા નીલિમા અઝીમ સાથે દિલ્હીમાં રહેતો હતો, ત્યારે પંકજ કપૂર તેને એકવાર 'નિરુલા' રેસ્ટોરન્ટમાં લઈ ગયા હતા. પછી અચાનક લોકોએ તેમને ઓળખી લીધા. ભીડ એકઠી થઈ ગઈ અને લગભગ 30 લોકો એક પછી એક ગાજર લઈને આવ્યા. બધા કહેવા લાગ્યા, 'કૃપા કરીને અમારા હાથનું ગાજર ખાઓ.' વાત અમ હતી કે, પંકજ કપૂર 'કરમચંદ' શોમાં ગાજર ખાતા જોવા મળ્યા હતા, તેથી લોકો તેમને વાસ્તવિક જીવનમાં પણ ગાજર ખવડાવવા માંગતા હતા. શાહિદે કહ્યું હતું કે ભીડ જોઈને પંકજ કપૂર ડરી ગયા અને કહ્યું, 'તમે શું કરી રહ્યા છો?' હું મારા દીકરા સાથે પીઝા ખાઈ રહ્યો છું, તેણે શાહિદનો હાથ પકડીને કહ્યું, 'દીકરા, ચાલ ભાગીએ.' પછી બંને ત્યાંથી નીકળી ગયા. પંકજ કપૂરને 'રાખ' અને 'એક ડૉક્ટર કી મૌત' માટે નેશનલ એવોર્ડ મળ્યો 'કરમચંદ' પછી, પંકજ કપૂર 'જબાન સંભાલ કે', 'નીમ કા પેડ' અને 'ફિલિપ્સ ટોપ 10' જેવા શોમાં

જોવા મળ્યા હતા. ટેલિવિઝનની સાથે, તે ફિલ્મો પણ કરી રહ્યા હતા. તેમને ફિલ્મ 'રાખ' (1989) માટે પહેલો રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યો. આ પછી, 'એક ડોક્ટર કી મૌત' (1991) માં તેમની એક્ટિંગને સ્પેશિયલ જ્યુરી એવોર્ડ મળ્યો હતો. 2001માં, તેઓ 'ઓફિસ-ઓફિસ' સાથે ટીવી પર પાછા ફર્યા. આ શો સરકારી વ્યવસ્થા પર એક તીવ્ર વ્યંગ હતો. આ શો માટે પંકજ કપૂરને ઘણા એવોર્ડ મળ્યા. ત્યારબાદ તેમણે વિશાલ ભારદ્વાજ દ્વારા દિગ્દર્શિત 'મકબૂલ' (2003) માં અભિનય કર્યો, જે શેક્સપિયરના નાટક 'મેકબેથ' નું રૂપાંતરણ હતું. નસીરુદ્દીન શાહે પાત્ર ઠુકરાવ્યું, પંકજ કપૂર મકબૂલમાં 'અબ્બા જી' બન્યા ફિલ્મ 'મકબૂલ'માં પંકજ કપૂર દ્વારા ભજવાયેલ 'જહાંગીર ખાન અબ્બા જી' નું પાત્ર આજે પણ ભારતીય સિનેમામાં યાદગાર માનવામાં આવે છે. 'અબ્બા જી' ની ભૂમિકા શરૂઆતમાં શશિ કપૂર દ્વારા ભજવવાની હતી, પરંતુ તેઓ આ ભૂમિકા માટે યોગ્ય ન હતા, પછી આ ભૂમિકા નસીરુદ્દીન શાહને ઓફર કરવામાં આવી હતી. ફિલ્મના દિગ્દર્શક વિશાલ ભારદ્વાજે એક ઇન્ટરવ્યૂમાં આ વાતનો ખુલાસો કર્યો હતો. વિશાલે કહ્યું હતું કે,'જ્યારે મકબૂલની સ્ક્રિપ્ટ તૈયાર થઈ, ત્યારે મેં નસીરુદ્દીન શાહને કહ્યું કે તેમને ગમે તે પાત્ર પસંદ કરો. તેમણે 'અબ્બાજી'નું પાત્ર પસંદ કર્યું અને તેના માટે તૈયારી શરૂ કરી. તેમણે વાળ વધારવાનું શરૂ કર્યું, મહેંદી લગાવી, દાઢી વધારી જેથી તે પાત્રમાં ફિટ થઈ શકે.' શૂટિંગના ત્રણ મહિના પહેલા, નસીરુદ્દીન શાહે વિશાલને ફોન કરીને બોલાવ્યા અને કહ્યું, 'મને લાગે છે કે હું આ ભૂમિકા કરી શકીશ નહીં. એવું નથી કે હું ફિલ્મથી ભાગી રહ્યો છું, પરંતુ મને આ ભૂમિકામાં એક અભિનેતા તરીકે મારા માટે કંઈ નવું દેખાતું નથી.' પોતાની વાતને આગળ

વધારતા, નસીરુદ્દીન શાહે એક સૂચન આપ્યું. તેમણે કહ્યું, "ફિલ્મમાં ઇન્સ્પેક્ટર પંડિત અને ઇન્સ્પેક્ટર પુરોહિતના પાત્રો મને વધુ પડકારજનક લાગે છે. જો નવા કલાકારોને આ ભૂમિકાઓ મળશે, તો તેમનું મહત્ત્વ ઓછું થઈ જશે. મેં ઓમ પુરી સાથે વાત કરી છે, અમે બંને આ ભૂમિકાઓ સાથે ભજવીશું.' તે જ સમયે, એક્ટર પીયૂષ મિશ્રાએ એક ઇન્ટરવ્યૂમાં કહ્યું હતું કે શશિ કપૂર પણ આ ભૂમિકા ભજવવાના હતા, પરંતુ તેઓ ફિટ નહોતા. આખરે પંકજ કપૂરે 'અબ્બા જી' ની ભૂમિકા ભજવી અને તેમણે પોતાના અજોડ અભિનયથી આ પાત્રને અમર બનાવી દીધું. પંકજ કપૂરને મકબૂલમાં અબ્બા જી' ની ભૂમિકા માટે રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યો હતો. આ પછી, પંકજ કપૂર 'ધ બ્લુ અમ્બ્રેલા', 'દાસ', 'હલ્લા બોલ' અને 'મટરુ કી બિજલી કા મંડોલા' જેવી ફિલ્મોમાં જોવા મળ્યા. તેમનું પુસ્તક 'દોફરી' 2019 માં પ્રકાશિત થયું હતું. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, તેઓ 'જર્સી', 'લોસ્ટ', 'ભિડ' અને બિન્ની એન્ડ ફેમિલી જેવી ફિલ્મોમાં દેખાયા છે. તે જ સમયે, 2024 માં, તેમણે નેટફ્લિક્સ સિરીઝ IC 814: The Kandahar Hijack માં પણ કામ કર્યું. પંકજ કપૂરનું અંગત જીવન પંકજ કપૂરે બે વાર લગ્ન કર્યા છે અને તેમને ત્રણ બાળકો છે. તેમનાં પહેલાં લગ્ન એક્ટ્રેસ અને ડાન્સર નીલિમા અઝીમ સાથે થયા હતા. પંકજ કપૂર પહેલીવાર નીલિમા અઝીમને NSDમાં મળ્યા હતા. તે સમયે નીલિમા કથક શીખી રહી હતી અને પંકજ એક્ટિંગની તાલીમ લઈ રહ્યા હતા. તેમની મિત્રતા ટૂંક સમયમાં પ્રેમમાં ફેરવાઈ ગઈ અને તેમણે 1979માં લગ્ન કર્યા. 1981માં તેમના પુત્ર શાહિદ કપૂરનો જન્મ થયો. જોકે, લગ્નના થોડા વર્ષો પછી, તેમના સંબંધોમાં તિરાડો પડવા લાગી

અને 1984માં તેમના છૂટાછેડા થઈ ગયા. નીલિમાએ એક ઇન્ટરવ્યૂમાં કહ્યું હતું કે અલગ થવાનો નિર્ણય પંકજ કપૂરનો હતો અને તેઓ તેમના જીવનમાં આગળ વધી ગયા હતા. પંકજ કપૂરના સુપ્રિયા પાઠક સાથેના બીજા લગ્નની વાર્તા 1988માં પંકજે એક્ટ્રેસ સુપ્રિયા પાઠક સાથે બીજા લગ્ન કર્યા. પહેલા લગ્ન તૂટ્યા પછી, પંકજ કપૂરે પોતાને કામમાં વ્યસ્ત રાખ્યા, પરંતુ 1986માં ફિલ્મ 'અગલા મૌસમ'ના શૂટિંગ દરમિયાન સુપ્રિયા પાઠકને મળ્યા ત્યારે તેમનું હૃદય ફરી ધબકવા લાગ્યું. રસપ્રદ વાત એ છે કે, ફિલ્મ 'અગલા મૌસમ' ક્યારેય રિલીઝ થઈ ન હતી, પરંતુ ફિલ્મના નિર્માણ દરમિયાન બંને નજીક આવ્યા હતા. તે સમયે સુપ્રિયા પણ તેના તૂટેલા પહેલા લગ્નજીવનમાંથી બહાર આવવાનો પ્રયાસ કરી રહી હતી. શૂટિંગ દરમિયાન બંને એકબીજાની નજીક આવી ગયા. સાથે દોડવું, કલાકો સુધી વાતો કરવી અને નાની નાની ક્ષણો શેર કરવી, આ બધું ધીમે ધીમે તેમના સંબંધનો પાયો બની ગયું. સુપ્રિયા પાઠકની માતા દીના આ સંબંધની વિરુદ્ધ હતી પંકજ પહેલા પણ એક વાર લગ્નનો અનુભવ કરી ચૂક્યો હતો, તેથી બીજી વાર ઉતાવળમાં નિર્ણય લેતાં ખચકાયો, પણ પછી તેને ખ્યાલ આવ્યો કે તે સુપ્રિયા વગર રહી શકશે નહીં. પછી તેણે પોતાના હૃદયની વાત સાંભળી. બે વર્ષ ડેટિંગ કર્યા પછી, તેમણે 1988 માં સુપ્રિયા સાથે લગ્ન કર્યા. જોકે, સુપ્રિયાની માતા દીના પાઠક આ સંબંધની વિરુદ્ધ હતી. સુપ્રિયાની માતા દીનાને પંકજ પસંદ નહોતો તેથી તેમણે એક્ટ્રેસ પર લગ્નનો ઇનકાર કરવા દબાણ કરવાનું શરૂ કર્યું. જ્યારે તેની માતા સંમત ન થઈ, ત્યારે સુપ્રિયાએ તેના પરિવારની ઇચ્છા વિરુદ્ધ જઈને પંકજ સાથે લગ્ન કર્યા, જે તેના કરતા 7 વર્ષ મોટો હતો.

લગ્ન પછી, દીના અને પંકજ વચ્ચેના સંબંધોમાં પણ સુધારો થવા લાગ્યો. આ લગ્નથી તેમને બે બાળકો સનાહ કપૂર અને રૂહાન કપૂર છે. પંકજ કપૂર અને સુપ્રિયા પાઠકના બાળકોએ એક્ટ્રેસ સીમા પાહવા અને એક્ટર મનોજ પાહવાના બાળકો સાથે લગ્ન કર્યા છે. સનાહે પોતાના કરિયરની શરૂઆત ફિલ્મ 'શાનદાર'થી કરી હતી. સનાહના લગ્ન મનોજ અને સીમા પાહવાના પુત્ર મયંક પાહવા સાથે થયા છે. જ્યારે, પુત્ર રૂહાનના લગ્ન મનોજ અને સીમાની પુત્રી મનુકૃતિ પાહવા સાથે થયા છે. પંકજ કપૂરને તેમના પુત્ર શાહિદ સાથે ઊંડો ભાવનાત્મક સંબંધ છે પંકજનો શાહિદ સાથે પણ સારો સંબંધ હોય તેવું લાગે છે. પંકજ કપૂરે 'ધ કપિલ શર્મા શો'માં શાહિદ વિશે કહ્યું હતું કે એકવાર જ્યારે તેઓ દિલ્હીમાં હતા, ત્યારે શાહિદે તેની આંગળી પકડીને ચાલતાં ચાલતાં કહ્યું હતું, 'બાબા, શું તમે જાણો છો કે હું તમને કેટલો પ્રેમ કરું છું?' જ્યારે પંકજે પૂછ્યું, 'કે'ટલો?' તો શાહિદે જવાબ આપ્યો હતો, 'જેટલો ભગવાન પોતાના ભક્તોને કરે છે.' શાહિદની પહેલી ફિલ્મ જોયા પછી પંકજ કપૂરે કહ્યું હતું, 'ખૂબ સરસ, મહેનત કરતા રહો.' જ્યારે શાહિદ 17 વર્ષનો હતો, ત્યારે પંકજ કપૂરે કહ્યું હતું કે, 'તેનું (શાહિદ) ભવિષ્ય ખૂબ જ ઉજ્જવળ છે.' મોટાભાગના દિગ્દર્શકોએ તેને તેના સારા દેખાવને કારણે કાસ્ટ કર્યો છે, પરંતુ તેની તાકાત તેની નાટકીય સમજ, અભિનય ક્ષમતા અને તે જે વાતાવરણમાં કામ કરી રહ્યો છે તેને સમજવાની ક્ષમતામાં રહેલી છે.' પિંકવિલા સાથેની વાતચીતમાં શાહિદ કપૂરે કહ્યું હતું કે તેના પિતા પંકજ કપૂરે તેને શીખવ્યું હતું કે તેનામાં રહેલો અભિનેતા તેને મોટો થઈને સ્ટાર બનાવશે. પંકજ કપૂર અભિનયમાં બ્લોકબસ્ટર હતા

પણ દિગ્દર્શનમાં નિષ્ફળ ગયા પંકજ કપૂરે એક એક્ટર તરીકે પોતાની કુશળતા સાબિત કરી હોવા છતાં, જ્યારે તેમણે 2011 માં ફિલ્મ 'મૌસમ'થી દિગ્દર્શન શરૂ કર્યું, ત્યારે તેમને પહેલા જેવી સફળતા મળી નહીં. ફિલ્મ મૌસમમાં શાહિદ કપૂર અને સોનમ કપૂર મુખ્ય ભૂમિકામાં હતા. વાર્તા મજબૂત હોવા છતાં, ડિરેક્શનનો અભાવ હતો. આ ફિલ્મનું બજેટ લગભગ ₹38 કરોડ હતું, પરંતુ તે વિશ્વભરમાં ફક્ત ₹74 કરોડની કમાણી કરી શકી. આ ફિલ્મ બોક્સ ઓફિસ પર ફ્લોપ જાહેર થઈ હતી. આ પછી પંકજ કપૂરે કોઈ ફિલ્મનું દિગ્દર્શન કર્યું નહીં. ઇન્ડિયા ટુડે સાથેની એક મુલાકાતમાં, પંકજ કપૂરે સમજાવ્યું હતું કે તેમણે ફરીથી દિગ્દર્શન કેમ ન કર્યું. તેમણે કહ્યું, 'મૌસમ' એકમાત્ર એવી ફિલ્મ છે જે મેં લખી અને દિગ્દર્શિત કરી છે. એ સાચું છે કે મારી પાસે બીજી વાર્તાઓ પણ છે, પણ હું તેને લઈને ઘરે ઘરે નથી જઈ શકતો. મારો એવો સ્વભાવ નથી. મારો સ્વભાવ એક એક્ટર જેવો છે.' પંકજ કપૂરે એમ પણ કહ્યું હતું કે, 'મારો મતલબ છે કે, જો કોઈ મારી પાસે આવે અને કહે કે તમારી પાસે સ્ક્રિપ્ટ છે? શું હું કંઈક સાંભળી શકું? તો હું તેને તે સંભળાવવા માટે તૈયાર છું અને જો તે હા કહે, તો મને તે ગમે છે, તો હું ફિલ્મનું દિગ્દર્શન કરવા માટે પણ તૈયાર છું.' એવું નથી કે મને દિગ્દર્શન પસંદ નથી. મને દિગ્દર્શન ગમે છે, પણ હું ફિલ્મ બનાવવા માટે લડી શકતો નથી. તેથી 'મૌસમ' પછી, મેં નક્કી કર્યું કે હું એક એક્ટર રહીશ અને જ્યારે યોગ્ય તક મળશે, ત્યારે હું દિગ્દર્શન કરીશ.'