બાંગ્લાદેશની વચગાળાની સરકારે મંગળવારે ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન શેખ હસીનાના પિતા અને પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ શેખ મુજીબુર્હમાનનો 'રાષ્ટ્રપિતા'નો દરજ્જો નાબૂદ કર્યો. આ માટે એક વટહુકમ બહાર પાડવામાં આવ્યો અને કાયદામાંથી 'રાષ્ટ્રપિતા બંગબંધુ શેખ મુજીબુર્હમાન' શબ્દો દૂર કરવામાં આવ્યા. આ સાથે, 1971ના સ્વાતંત્ર્ય સેનાની અને સંઘર્ષની વ્યાખ્યા પણ બદલાઈ ગઈ છે. તાજેતરમાં 1 જૂનના રોજ મોહમ્મદ યુનુસની સરકારે નવી ચલણી નોટોમાંથી શેખ મુજીબુર્હમાનનું ચિત્ર પણ દૂર કરી દીધું છે. નવી નોટો પર હિન્દુ અને બૌદ્ધ મંદિરોના ચિત્રો પણ છાપવામાં આવશે. જોકે, જૂની નોટો અને

સિક્કા પણ ચલણમાં રહેશે. ભારતમાં તાલીમ મેળવનારાઓ માટે સ્વતંત્રતા સેનાનીનો દરજ્જો સ્વતંત્રતા સેનાનીની નવી વ્યાખ્યા હેઠળ 26 માર્ચથી 16 ડિસેમ્બર, 1971 દરમિયાન યુદ્ધની તૈયારી કરનારા ભારતમાં તાલીમ શિબિરોમાં હાજરી આપનારા અને પાકિસ્તાની સેના અને તેના સાથીઓ સામે શસ્ત્રો ઉપાડનારા નાગરિકોને સ્વતંત્રતા સેનાની ગણવામાં આવશે. નવી વ્યાખ્યા હેઠળ સશસ્ત્ર દળો, પૂર્વ પાકિસ્તાન રાઇફલ્સ (EPR), પોલીસ, મુક્તિ બહિની, મુજીબનગર સરકાર અને તેના માન્ય દળો, નૌકાદળ કમાન્ડો, કિલો ફોર્સ અને અંસારના સભ્યોને પણ સ્વતંત્રતા સેનાનીઓની શ્રેણીમાં સમાવવામાં આવ્યા છે. યુદ્ધ દરમિયાન પાકિસ્તાની

સેના અને તેમના સાથીઓ દ્વારા ત્રાસ આપવામાં આવેલી મહિલાઓ (વીરંગના)ને પણ સ્વતંત્રતા સેનાની ગણવામાં આવશે. આ સાથે, યુદ્ધ દરમિયાન ઘાયલ બંગાળી લડવૈયાઓની સારવાર કરનારા ડોક્ટરો, નર્સો અને તબીબી સહાયકોને પણ સ્વતંત્રતા સેનાની ગણવામાં આવશે. સ્વતંત્રતા સંગ્રામની વ્યાખ્યામાં ફેરફાર પહેલા એવું કહેવામાં આવતું હતું કે શેખ મુજીબુર્હમાનની અપીલ પર સ્વતંત્રતા સંગ્રામ શરૂ થયો હતો. હવે નવી વ્યાખ્યામાં તેમનું નામ કાઢી નાખવામાં આવ્યું છે. હવે તેને 26 માર્ચથી 16 ડિસેમ્બર 1971 સુધી ચાલેલા સશસ્ત્ર સંઘર્ષ તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવ્યું છે. આ સંઘર્ષ

બાંગ્લાદેશના લોકોએ પાકિસ્તાની સેના અને તેના સ્થાનિક સહયોગીઓ સામે સમાનતા, માનવીય ગૌરવ અને સામાજિક ન્યાય પર આધારિત લોકશાહી દેશ સ્થાપિત કરવા માટે લડ્યો હતો. જાન્યુઆરીમાં પાઠ્યપુસ્તકોમાં પણ મોટા ફેરફારો કરવામાં આવ્યા હતા બાંગ્લાદેશની વર્તમાન સરકારે જાન્યુઆરીમાં દેશના પાઠ્યપુસ્તકોમાં મોટો ફેરફાર કર્યો હતો. નવા પાઠ્યપુસ્તકોમાં જણાવાયું છે કે 1971માં બાંગ્લાદેશને પાકિસ્તાનથી આઝાદી અપાવનાર મુજીબુર રહેમાન નહીં પણ ઝિયાઉર રહેમાન હતા. ઝિયાઉર રહેમાન બાંગ્લાદેશના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ખાલિદા ઝિયાના પતિ હતા. બાંગ્લાદેશની આઝાદી પછી તેઓ સહ-સેના પ્રમુખ બન્યા. બાદમાં તેઓ દેશના રાષ્ટ્રપતિ

પણ બન્યા. વર્ષ 1981માં સેના સાથે સંકળાયેલા કેટલાક લોકોએ તેમની હત્યા કરી દીધી. બાંગ્લાદેશની સ્વતંત્રતાની ઘોષણા પર વિવાદ બાંગ્લાદેશમાં હંમેશા એ વાતનો વિવાદ રહ્યો છે કે ત્યાં સ્વતંત્રતાની ઘોષણા કોણે કરી હતી. આવામી લીગનો દાવો છે કે આ ઘોષણા 'બંગબંધુ' મુજીબુર્હમાન દ્વારા કરવામાં આવી હતી, જ્યારે ખાલેદા ઝિયાની BNP પાર્ટી તેના સ્થાપક ઝિયાઉર રહેમાનને શ્રેય આપે છે. શેખ મુજીબુર સાથે સંબંધિત ઘણા સ્મારકો પર હુમલો થયો ઓગસ્ટ 2024માં બાંગ્લાદેશમાં થયેલા બળવા પછી, શેખ મુજીબુર સંબંધિત પ્રતીકો પર સતત હુમલો કરવામાં

આવ્યો છે. ઢાકામાં તેમની પ્રતિમાની તોડફોડ કરવામાં આવી હતી અને ઘણી જાહેર સ્થળોએથી નામ પ્લેટો પણ દૂર કરવામાં આવી હતી. વચગાળાની સરકારે સ્વતંત્રતા અને સ્થાપના દિવસો સંબંધિત 8 સરકારી રજાઓ પણ રદ કરી હતી. શેખ મુજીબુર્હમાન બાંગ્લાદેશના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ હતા. તેઓ 17 એપ્રિલ 1971થી 15 ઓગસ્ટ 1975 સુધી દેશના વડાપ્રધાન પણ હતા. પૂર્વ વડાપ્રધાન શેખ હસીનાના પિતા મુજીબુર્હમાને પણ બાંગ્લાદેશને પાકિસ્તાનથી સ્વતંત્રતા અપાવવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી. 15 ઓગસ્ટ 1975ના રોજ શેખ મુજીબુર્હમાને તેમના ઘરે હત્યા કરવામાં આવી હતી.